Τι είναι το κάταγμα κλείδας; 

Κάταγμα κλείδας είναι όταν το οστό ραγίζει ή σπάει.

Η κλείδα είναι το οστό που βρίσκεται μεταξύ του στέρνου (θώρακος) και της ωμοπλάτης.

Η κλείδα ανατομικά, βρίσκεται ακριβώς από πάνω και προστατεύει  πολύ σημαντικά νεύρα (βραχιόνιο πλέγμα) και  ζωτικής σημασίας  αγγεία (υποκλείδια). Ωστόσο, αυτά σπάνια τραυματίζονται όταν συμβαίνει ένα κάταγμα.

Η κλείδα είναι ένα από τα οστά που αποτελούν τον ώμο και το μόνο που συνδέει το χέρι και άνω άκρο  με το υπόλοιπο σώμα και σκελετό. Πιο συγκεκριμένα,  υπάρχουν δύο κλείδες, τα οποία είναι μακριά, λεπτά, οστά με κυματοειδή μορφή  σχήματος «S» και βρίσκονται ακριβώς κάτω από το δέρμα (υποδόριο).

Τα κατάγματα κλείδας είναι αρκετά συχνά και εμφανίζονται σε άτομα όλων των ηλικιών. Τα περισσότερα κατάγματα συμβαίνουν στο μεσαίο τμήμα του οστού. Περιστασιακά, το οστό θα σπάσει όπου συνδέεται στο θώρακα ή την ωμοπλάτη.

Το κάταγμα κλείδας είναι αρκετά κοινό, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 5% όλων των καταγμάτων στους ενήλικες.

Τύποι Καταγμάτων Κλείδας

Τα κατάγματα της κλείδας ποικίλλουν. Το οστό μπορεί να σπάσει ελαφρώς σε ένα σημείο  ή να θρυμματιστεί σε πολλά κομμάτια (συντριπτικό κάταγμα). Τα σπασμένα κομμάτια του οστού μπορεί να είναι σε στενή επαφή και καλά ευθυγραμμισμένα (απαρεκτόπιστο κάταγμα)  ή μπορεί να είναι μακριά από τη θέση τους χωρίς καθόλου επαφή (παρεκτοπισμένο κάταγμα).

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η κλείδα είναι ένα οστό πολύ κοντά στην επιφάνεια του δέρματος και έτσι κάθε κάταγμα είναι πιθανό να προκαλέσει πρόβλημα στην αιμάτωση των επιπολής  (επιφανειακών) ιστών του δέρματος και του υποδόριου  και παρακείμενων μαλακών μορίων.

Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να έχουμε ανοικτό κάταγμα κλείδας (οπού το σπασμένο τμήμα του οστού είναι σε επικοινωνία με το περιβάλλον).

Τα περισσότερα κατάγματα κλείδας συμβαίνουν από πτώση στον ώμο ή όταν το τεντωμένο χέρι ασκεί τέτοια πίεση στο οστό που σπάει. Ένα κάταγμα κλείδας είναι εξαιρετικά επίπονο  και δυσκολεύει την οποιαδήποτε κίνηση του χεριού.

Πολλά κατάγματα κλείδας μπορούν να αντιμετωπιστούν φορώντας ένα φάκελο-ανάρτηση για να κρατήσει το χέρι και τον ώμο σε ακινησία μέχρι το οστό να ‘’κολλήσει’’. Με κάποια κατάγματα κλείδας, ωστόσο, τα κομμάτια του οστού είτε έχουν παρεκτοπιστεί μακριά από την αρχική τους θέση, είτε είναι σε πολλά κομμάτια ή και το δέρμα πάνω από το οστό είναι σε άσχημη κατάσταση λόγω της πίεσης του σπασμένου οστού. 

Για αυτά τα πιο περίπλοκα κατάγματα, μπορεί να χρειαστεί μια μικρή επέμβαση για να επαναφέρει ο Κος Πολυζώης το οστό στην αρχική ανατομική του θέση.

Συμπτώματα Κατάγματος Κλείδας 

Μια κλείδα σπάει όταν η δύναμη ή η πίεση την αναγκάζει. Κοινές αιτίες είναι:

1. Τραυματισμός και πτώση με το  χέρι τεντωμένο, όπως κατά τη διάρκεια αθλημάτων ή χειρωνακτικών εργασιών.
2. Απευθείας σύγκρουση – χτύπημα  στην κλείδα, όπως σε αυτοκινητιστικό ατύχημα.
3. Πτώση πάνω στην κλείδα από δίκυκλο όχημα με ταχύτητα.

Ένα κάταγμα κλείδας μπορεί να είναι ιδιαίτερα επίπονο και μπορεί να δυσκολέψει την κίνηση του χεριού. Άλλα  συμπτώματα  μπορεί να περιλαμβάνουν:

1. Χαλάρωση του ώμου προς τα κάτω και προς τα εμπρός
2. Αδυναμία ανύψωσης του ώμου λόγω πόνου
3. Μια αίσθηση κριγμού όταν προσπαθεί ο ασθενής να σηκώσει το χέρι
4. Παραμόρφωση του σχήματος της κλείδας γύρω από το κάταγμα
5. Μώλωπες, οίδημα και μεγάλη ευαισθησία πάνω από το οστό

Σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές είναι λοίμωξη από ανοικτό κάταγμα και βλάβες στα υποκείμενα νεύρα και αγγεία αλλά και πολλαπλά κατάγματα και βαριές κακώσεις στον ώμο και την ωμοπλάτη τα οποία δημιουργούν το λεγόμενο floating shoulder (κυμαινόμενος ώμος).

Διάγνωση και Αξιολόγηση Κατάγματος Κλείδας

Οι απλές ακτινογραφίες είναι απαραίτητες για να εντοπίσουν  την ακριβή θέση του κατάγματος και να καταδείξουν  περισσότερα σχετικά με τη φύση – τύπο του κατάγματος.

Ο Κος Πολυζώης μπορεί επίσης να στείλει τον ασθενή για περαιτέρω ακτινογραφίες όπως για παράδειγμα ολόκληρου του ώμου  για να ελέγξει για επιπλέον τραυματισμούς.

Εάν συνυπάρχουν πολλαπλές κακώσεις, η αξονική τομογραφία (CT) με τρισδιάστατη απεικόνιση 3D είναι η απεικόνιση εκλογής για ευκρίνεια και λεπτομέρεια και για καλύτερο προεγχειρητικό σχεδιασμό ή και ολοκληρωμένη εικόνα του κατάγματος.

Θεραπεία Κατάγματος Κλείδας

Η θεραπεία του κατάγματος κλείδας μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε συντηρητικά είτε χειρουργικά. Πιο συγκεκριμένα:

Συντηρητική θεραπεία

Εάν τα σπασμένα άκρα των οστών δεν έχουν μετατοπιστεί σημαντικά από τη θέση τους, μπορεί να μη χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Πολλά κατάγματα μπορούν έτσι να πορωθούν, δηλαδή να «κολλήσουν» ικανοποιητικά.

1. Φαρμακοθεραπεία δηλαδή  χορήγηση απλών αναλγητικών και αποφυγή Μ.Σ.Α.Φ.
2. Παγοθεραπεία
3. Ακινητοποίηση

Πιο συγκεκριμένα, γίνεται ακινητοποίηση του πάσχοντος άκρου σε ειδικό φάκελο – ανάρτηση για 6 εβδομάδες. Γίνεται ενδελεχής ακτινολογικός έλεγχος κάθε 2-3 βδομάδες ανάλογα πάντα με τον τύπο του κατάγματος και στη συνέχεια ακολουθείται ειδικό εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων με εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή πάντα με την καθοδήγηση και στενή παρακολούθηση από τον Κο Πολυζώη και την ομάδα του. Αυτές οι ασκήσεις θα βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσκαμψίας και της αδυναμίας. 

Ο ασθενής ξεκινά πιο έντονες ασκήσεις ενδυνάμωσης σταδιακά και μόλις το κάταγμα της κλείδας πορωθεί πλήρως. Μετά την επούλωση του οστού, το άτομο είναι σε θέση να επιστρέψει σταδιακά στις κανονικές του δραστηριότητες.

Η πλήρης πώρωση σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει 3 – 6 μήνες, με ένα μικρό ποσοστό καταγμάτων κλείδας να μην «κολλάνε» (ψευδάρθρωση).

Σε άλλες περιπτώσεις  το οστό δεν πορώνεται και δεν «κολλάει» σωστά ή στη σωστή ανατομική θέση (πώρωση σε πλημμελή θέση) με επακόλουθη αισθητική παραμόρφωση στην περιοχή και  πόνο. Σε αυτή την περίπτωση, παρατηρείται συνήθως σημαντική μείωση του μήκους της κλείδας (πάνω από 2.5 εκ) και υπάρχει αδυναμία και μειωμένη αντοχή κατά την ενασχόληση με αθλητικές ή χειρωνακτικές δραστηριότητες.

Στις παραπάνω περιπτώσεις, ο Κος Πολυζώης θα συμβουλεύσει χειρουργική θεραπεία με διορθωτική επέμβαση πλήρης αποκατάστασης του εύρους κίνησης και της δύναμης του άνω άκρου.

Χειρουργική θεραπεία

Εάν τα σπασμένα άκρα των οστών έχουν μετατοπιστεί σημαντικά από τη θέση τους, ο Κος Πολυζώης θα σας συστήσει χειρουργική επέμβαση.

Η χειρουργική επέμβαση αποσκοπεί στην ανατομική ανάταξη και την πώρωση του κατάγματος και την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα με ασκήσεις εύρους κίνησης του ώμου και ενδυνάμωσης.

Ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση. Αυτή είναι η μέθοδος εκλογής  που χρησιμοποιείται συχνότερα για τη θεραπεία καταγμάτων κλείδας. Τα κομμάτια του οστού  συγκρατούνται στην ανατομική  θέση τους με ειδικό μεταλλικό υλικό.

Ο Κος Πολυζώης χρησιμοποιεί μόνο τα καλύτερα, αξιόπιστα και πιο σύγχρονα υλικά δηλαδή ειδικές πλάκες και βίδες τελευταίας γενιάς. Αποτελούνται από ένα κράμα τιτανίου και είναι ειδικά σχεδιασμένες για την ανατομία του οστού του κάθε ασθενή  και είναι ελαφρά αλλά πανίσχυρα υλικά. Η επέμβαση στα χέρια του Κου Πολυζώη διαρκεί 45 λεπτά περίπου και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο λίγες ώρες μετά.

Ο ιατρός χρησιμοποιεί μέθοδο ελάχιστης επεμβατικότητας και το χειρουργείο είναι αναίμακτο και με ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο.

Επομένως, η χειρουργική αποκατάσταση της κλείδας έχει τα εξής σημαντικά πλεονεκτήματα:

• Ταχύτερη επιστροφή στην εργασία, τον αθλητισμό και τις καθημερινές δραστηριότητες
• Ελάχιστος  πόνος
• Μέγιστη πιθανότητα να  κολλήσει το κάταγμα στη σωστή ανατομική του θέση και βέβαια πιο γρήγορη και αξιόπιστη πώρωση του κατάγματος

Οι πλάκες και οι βίδες δεν αφαιρούνται υποχρεωτικά μετά την πώρωση του οστού, εκτός εάν προκαλούν σημαντική ενόχληση με καθημερινές δραστηριότητες. Τα προβλήματα με το υλικό δεν είναι συνηθισμένα, αλλά ορισμένοι ασθενείς διαπιστώνουν για παράδειγμα ότι οι ζώνες ασφαλείας και τα σακίδια πλάτης μπορούν να ερεθίσουν την περιοχή της κλείδας. Εάν συμβεί αυτό, τα υλικά μπορούν εύκολα να αφαιρεθούν περίπου 4-12 μήνες μετά την επέμβαση.

Τα υλικά αυτά που χρησιμοποιεί η ομάδα μας είναι επίσης συμβατά με την ελεύθερη χρήση μαγνητικής τομογραφίας MRI στην περιοχή του ώμου και άνω άκρου χωρίς κανένα ενδοιασμό.

Αποκατάσταση και Αποθεραπεία

Πριν από το εξιτήριο, ο Κος Πολυζώης θα συζητήσει αναλυτικά με τον ασθενή και θα δώσει συγκεκριμένες μετεγχειρητικές οδηγίες. Ο ασθενής θα παρακολουθηθεί από εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή, εφαρμόζοντας ένα εξατομικευμένο πρωτόκολλο αποκατάστασης.  Οι ασθενείς μας επιστρέφουν πλήρως σε όλες τις δραστηριότητες τους εντός 3-4 εβδομάδων. 

Αξίζει να σημειωθεί πως ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιεί τον καρπό και τον αγκώνα του ενεργητικά αμέσως μετά την επέμβαση και μπορεί να αυτοεξυπηρετείται κανονικά.

Σε γενικές γραμμές, τα προγράμματα αποθεραπείας συνήθως ξεκινούν με ασκήσεις ήπιας κίνησης του ώμου παθητικής και μετά ενεργητικής αυξάνοντας σταδιακά το εύρος. Ο έμπειρος φυσιοθεραπευτής, πάντα  σε τακτική συνεννόηση με τον κ. Πολυζώη, θα προσθέτει σταδιακά ασκήσεις ενδυνάμωσης στο πρόγραμμα καθώς το κάταγμα επουλώνεται. Φυσικά, αυτό προσαρμόζεται και εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή, τη φύση του κατάγματος και τη συγκεκριμένη χειρουργική μέθοδο που ακολουθήθηκε.

Αν και είναι μια διαδικασία που χρειάζεται πειθαρχία από την πλευρά του ασθενή, ακολουθώντας κατά γράμμα  το ειδικό  πρόγραμμα φυσικοθεραπείας  είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας για την πλήρη  επιστροφή σε όλες τις δραστηριότητες που απολάμβανε ο κάθε ασθενής πριν το κάταγμα κλείδας.